Inhoud

Posttraumatische dystrofie is een aandoening die na een letsel of een operatie kan ontstaan aan een van de ledematen. Het is een extreme reactie van het lichaam op een kleine verwonding. Dat is vaak een botbreuk, maar het kan zelfs ontstaan na een kneuzing, schaafwond of een sneetje. Het gewonde lichaamsdeel doet heel veel pijn en is stijf en gezwollen. De huid is rood, wit of paars verkleurd. Hij voelt warm of juist koud aan.

'Posttraumatisch' betekent dat het probleem begint na een verwonding van buitenaf (trauma). 'Dystrofie' betekent 'slechte voedingstoestand' (ofwel 'ongezond weefsel').

Per jaar krijgen circa 5.000 mensen te maken met deze complicatie na een letsel. Het overgrote deel van de patiënten geneest binnen korte tijd, veelal zonder restverschijnselen. Een klein deel van de patiënten krijgt te maken met een langdurige of zelfs chronische situatie. Posttraumatische dystrofie is een aandoening die bij alle leeftijden voor komt, maar vaker bij mensen tussen de 45 en 60 jaar en meer bij vrouwen (75%) dan bij mannen.

Oorzaken

Het is (nog) niet bekend, waarom en waardoor deze abnormale, heftige reactie op een relatief gering letsel of operatie ontstaat.

Wel zijn er bepaalde dingen die de kans om posttraumatische dystrofie te krijgen groter maken, zoals bijvoorbeeld een achtergebleven botsplinter in de wond, een ontsteking of een beschadigde zenuw.

Sommige mensen hebben meer kans om posttraumatische dystrofie te krijgen dan anderen, dat zijn o.a.:

Symptomen

Er zijn twee soorten posttraumatische dystrofie; warme en koude dystrofie.

Symptomen van (warme) dystrofie:

Onverklaarbare diffuse pijn, veelal een brandende pijn en in een gebied groter dan het oorspronkelijke letsel;

meer zweet;

een warme, rode huid;

diffuus oedeem, zwelling;

meer of juist minder gevoel dan normaal;

actieve bewegingsbeperking o.a. door pijn en stijfheid.

Bij ongeveer dertig procent van de patiënten is er sprake van een zogenaamde koude dystrofie; daar komen als symptomen voor:

pijn;

een koude en witte of paarse huid;

vreemde lange haren op het lichaamsdeel;

het gevoel dat al het bloed wegtrekt uit het zieke lichaamsdeel.

Genoemde symptomen verergeren na inspanning. De pijn kan extreme vormen aannemen.

Behandeling

Er is geen behandeling die de voorkeur heeft. Wel is het erg belangrijk dat de diagnose in een vroeg stadium wordt gesteld omdat met een vroege start van de behandeling verergering van de klachten, mogelijk kan worden voorkomen.

Bij circa negentig procent van de mensen met Posttraumatische dystrofie treedt (vrijwel) volledig herstel op.

Er zijn verschillende behandelingsvormen:

Algemene pijnbestrijding

Behandeling met medicijnen (afhankelijk van de soort)

Ergotherapie
Ter ondersteuning bij het bevorderen van de zelfstandigheid en het bevorderen van het gebruik van de aangedane extremiteit (eventueel m.b.v. hulpmiddelen).

Fysiotherapie
De doelstelling van de behandeling is de patiënt zoveel mogelijk controle te laten krijgen over zijn klachten en het optimaliseren van het omgaan met de klachten en het verbeteren van de vaardigheden en beweeglijkheid.

Psychologie of maatschappelijk werk
Bij een vermoeden dat de psychologische toestand van de patiënt het genezingsproces zal beïnvloeden, kan begeleiding door een psycholoog of maatschappelijk werker worden overwogen.